تاثیر نوآوری بر زندگی
بدون تردید ((خلاقیت و نوآوری )) یکی از مهم ترین و اساسی ترین ویژگی های انسان است که تقریبا همه ابعاد و جنبه های زندگی و تمدن وی را تحت تاثیر کامل خود قرارمی دهد. خلاقیت و نوآوری همیشه برای انسان با اهمیت بوده است ، از اولین خلاقیت ها و نوآوری ها در عصر حجر تا انبوه خلاقیت ها و نوآوری های علمی ، فنی ، صنعتی و هنری پیشرفته امروزی در عصر فراصنعتی امروز. بنابر این در واقع تمام علوم و فنون و هنرها و بطور کلی همه تمدن انسان محصول خلاقیت است و در این خصوص نقش تکوینی و تکاملی دارد.انسان با خلاقیت می تواند خود را توانا تر کند، بر طبیعت با عظمت غالب شود، جهان اسرار آمیز را بشناسد و مسائل و مشکلات عدیده حیات خودرا حل نماید. از این رو خلاقیت را محور حرکت جهانی قرن حاضر می دانند.
خلاقیت ، زندگی انسان ها را زیبا نموده و طراوت و شادابی دلنشینی را به وجود می آورد. انسانهای خلاق هر روز با فکرهای نو و اندیشه های تازه ، تجربه ای جدید کسب می کنند و با هیجان بسیار زیبایی از زندگی خود لذت می برند.آنان راه های قدیمی و کهنه را نمی پسندند و همیشه بدنبال مسیرهای ناشناخته ای می گردند. این افراد با فکرهای خلاقانه ، میان برهای کم هزینه ای را کشف کرده و با سرعت ، مسیری را که دیگران طی سال ها رفته اند، در زمان کوتاه تری می پیمایند. ذهن انسان های خلاق ، همواره به دنبال کشف راه کارهایی است که دیگران به آن ها نمی اندیشند.افراد خلاق خود را مقید به یک کار خاص نمی کنند و سعی می کنند از فرصت ها و زمان هایی که در اختیار دارند ؛ نهایت استفاده را ببرند و پویا و پرتحرک هستند و فعالیت های متنوعی را در زندگی خود انجام می دهند. باانگیزه هستند ، پر نیرو و انرژی به نظر می رسند و دائما در پی فرصت هایی هستند که تجارب جدیدی را برای آنها به ارمغان می آورند. ا ز کار و فعالیت ترس ندارند و کمتر احساس خستگی می کنند. از فعالیت هایی که انجام می دهند ، لذت می برند و در مقابل بیکاری و داشتن اوقات فراغت زیاد برای آنها کسل کننده و خسته کننده است . مسئولیت های بیشتر و بزرگ تری را می پذیرند و تلاش می کنند به بهترین وجه کار خود را به انجام برسانند.
افراد خلاق پذیرای افکار نو هستند و سعی می کنند از افکار نو و جدید برای رسیدن به اهداف خود و سروسامان دادن به آنها بهره ببرند. مستقل هستند ، اعتماد به نفس و شوخ طبع هستند. روابط اجتماعی خوبی دارند و بطور کلی در تمام وقایع زندگی بدنبال تجارب جدید هستند. و این امر به آنها انرژی و امید فزاینده ای می دهد. خود را به خاطر موفقیت های خود تشویق می کنندوراهکارهای خوبی ارائه می دهند.
سیرهای نو را در زندگی خود امتحان کنید. این کار را می توانند از تغییر مسیر همیشگی خود از منزل به محل کار یا تحصیل شروع کنید. آیا همیشه فقط از یک مسیر استفاده کرده اید؟ آیا مسیر های دیگر نیز هست ؟ این مسیر ها را امتحان کنید . کارهایی از این قبیل تنوع زیادی در زندگی شما ایجاد می کند . عادات خود را نیز تغییر دهید و سعی کنید مدتی برخلاف آن عادات رفتار کنید. آیا همیشه از یک دسر خاص استفاده می کنید؟ آیا همیشه از یک روزنامه فروشی می خرید؟ اگر اینطور هست پس زود دست بکار شوید و تنوع را در زندگی خود بیشتر کنید.
برای مشکلاتی که در زندگی روزمره برایتان پیش می آید، راههای مختلفی پیدا کنید و سعی نکنید آنچه را که زودتر به ذهنتان می رسد و ساده تر است انجام دهید . به فکر تغییرات مثبت در زندگی خود باشید و آنها را در زندگی خود اعمال کنید. از تصورات خلاقانه استفاده کنید و ذهن خود را به خلاقیت عادت دهید.
به مسائلی که به یکباره در ذهنتان ایجاد می شود توجه کنید. انسان ذهن پویا و فعال دارد و اغلب در لحظات خیلی زودگذر و دارای مطالبی هستند که می توانند بسیار خلاقانه و مفید باشند. به این افکار ارزش و بها دهید و برای این کار می توانید یادداشت برداری کنید. یادداشت برداری از افکاری که به ذهن شما می رسند ، می توانند بسیار سودمند باشند و سر منشا فعالیت های بزرگ . ثبت این افکار گذرا در یک دفترچه یادداشت کوچک و جیبی وابسته شخصی و خصوصی به نظم افکار شما کمک می کند. در مواقع لزوم ،با کنا ر هم قرار دادن این افکار می توانید تصمیمات جدی و مهمی بگیرید.
این دفترچه یادداشت همیشه باید همراه ما باشد. چون این افکار خلاقانه اغلب زود گذر ظاهر می شوند و شاید نتوانند مدت زیادی در ذهن ما دوام داشته باشند و خیلی زود پاک می شوند. از شرایطی که در دردسر افتاده اید، در تنگنا قرار گرفته اید و ... استفاده بهینه ببرید. در این شرایط باور کنید که قدرت خلاقیت شما فزونی می یابد و می تواند راههای مفیدی برای حل مشکل تان فراهم کند. به افراد خلاق اطراف خود دقت کنید. و یژگی آنها را در نظر بگیرید و از فعالیت آنها بدون اینکه تقلید کورکورانه داشته باشید در س بگیرید.
خلاقیت در انسان به هوش، جنس ، سن و سال و میزان تحصیلات بستگی ندارد . می توان با پرورش برخی توانایی ها و ویژگی ها در خود خلاقیت را تقویت کرده و استفاده های زیادی در جهت داشتن یک زندگی موفق برد.
اما شاید شما هم دوست داشته باشید از ذهنی خلاق و پویا برخور دار بوده و از زندگی خود لذت بیشتر ی ببرید.
در این مقاله نگارنده سعی دارد علاوه بر تجربه شیرین خلاقیت در زندگی برخی از تکنیک های خلاقیت که به پویایی ذهن کمک شایانی می نماید را بطور اجمال بیان نموده تا با بکار بستن آنها، شاهد دستاوردهای قابل توجهی در زندگی و کار باشیم.
1- تکنیک چرا: این تکنیک بطور دقیق مانند چرا های مکرر دوران کودکی است که کودکان برای گسترش فهم خود از دنیای اطراف شان از پدر و مادر و اطرافیان می پرسند با این تفاوت که در بزرگ سالی ، باید یاد گرفته های مان را زیر سوال ببریم. اغلب ، سادگی این تکنیک باعث شده بسیاری از مردم ، متوجه اهمیت و نقش آن نشوند. این تکنیک هم برای حل مسائل و همر برای ایده یابی و ایده پردازی بکار می رود.
2- تکنیک درنگ خلاق :یکی از دشوار ترین مراحل خلاقیت ، زمانی است که احساس کنیم لزومی برای توقف نیست ولی باید توقف کنیم! بطور معمول ما انسان ها درجایی که مشکلی نداریم ، ترجیح می دهیم به آرامی از کنارش بگذریم تا بافکر کردن بیشتر ، کار دست خودمان ندهیم . به قول معروف « سری که درد نمی کند، دستمال نمی بندند » اما در این تکنیک ، درست وقتی که سرتان درد نمی کند باید به آن دستمال ببندید. « درنگ خلاق» وقتی اتفاق می افتد که می گوییم : هیچ دلیل آشکاری برای درنگ در این نقطه وجود ندارد تا بدنبال گزینه هایی باشم ولی من این کار را انجام می دهم.بسیاری اوقات ، مشکلی را حس نمی کنیم چون از ابتدا آنرا در چنان وضعی دیده ایم و به عبارتی ، به ان عادت کرده ایم اما از این طریق سعی می کنیم مساله یا مشکلی را کشف کنیم.بعنوان مثال ، دکوراسیون منزل شما هیج مشکلی ندارد اما در مورد این موضوع فکر می کنید و با درگیر کردن ذهن تان ، ایده های جدیدی کشف کرده و در نتیجه با اجرایی کردن آنها، فضای منزل تان را زیباتر و دلنشین تر می نمایید
3- تکنیک « پی.ام. آی»:انسان می تواند بطور ارادی توجه خود را کنترل و هدایت نماید در غیر اینصورت توجه او بطور ناخودآگاه ، به تجارت گذشته و الکوهای ذهنی قبلی معطوف می شود.یکی از روشهای این تکنیک آن است که انسان را مجبور می سازد تا دقایقی برخلاف قالب های ذهنی اش تفکر کند و به مرور نسبت به قالب های ذهنی خود ، آگاه تر و مسلط تر شود بنابر این آمادگی ذهنی بیشتری برای خلاقیت پیدا می کند.نام این تکنیک برگرفته از حروف اول سه کلمه Plus , Minus, Intresting
روش کار چنین است که ابتدا فرد ، توجهش رابه نکات مثبت موضوع یا پیشنهادها و سپس به نکات منفی و در نهایت به نکات جالب و تازه ی آن که نه مثبت و نه منفی است معطوف می کند و در پایان نسبت به کلیه ی لیست نکات مثبت یا آثار و مزایای موضوع ، لیست موانع و محدودیتها و نکات منفی و لیست نکات جالب و تازه ی موضوع ، اقدام می کند. از آنجایی که افراد غیر خلاق ، تمایلی به دیدن نکات مثبت و جالب موضوعات ندارند و بیش تر به نکات منفی توجه می کنند، این تکنیک ، تمرین خوبی نیز برای مثبت اندیش و دگر اندیشی افراد می باشد. در واقع این گونه ابزارها در حکم عینکی هستند که فرد به وسیله آن می تواند همه ی زوایای موضوع را دقیق تر کامل و شفاف تر ببیند.
4- تکنیک حل مساله ی ناخودآگاه:این تکنیک متکی به شعور ناخودآگاه است ، شعوری که مدام در حال وارد کردن اطلاعات متنوعی به حافظه موقت و دائم می باشد. این تکنیک در واقع قصد دارد فرد را عادت دهد تا به ایده های جدیدی که از ذهن ناخود آگاه به ذهن خودآگاه تراوش می شود، گوش فرا دهد و آنها را ضبط کند تا از این طریق ، ایده ها و راه حل های تازه ای برای مسائل و مشکلات خود پیدا کند. بسیاری از متفکران بزرگ جهان افرادی خیال باف و به عبارتی راحت طلب بودند البته راحت طلبی نه به معنی تنبلی و خیال بافی نه به معنی متعارف آن که دارای بار ارزشی منفی است.برای نمونه انیشتین فردی خیال پرداز بود که اوقات استراحت خود را بیشتر با قایقرانی می گذراند.
در واقع افراد خلاق به محیط هایی این چنین آرام و روح انگیز علاقه مند می شوند چون بهتر می توانند اشارات و ندای روح یا ضمیر ناخودآگاه خود را بشنوند و از آنها الهام بگیرند. بنا براین در ظاهر به نظر می آید آنان افرادی راحت طلب هستند. اگرچه برای خلاقیت تقلا و کار شدید با فرجه ی محدود و تعیین ضرب العجل مفید و موثر است و بسیاری از افراد خلاق به منظور تحریک بیشتر ذهن شان ضر ب العجل تعیین می کنند اما از طرف دیگر نقطه ی مقابل آن یعنی استراحت و توقف کار و سپردن مشکل به ضمیر ناخودآگاه نیز در فرایند حل خلاق مساله بسیار اهمیت دارد.کاربرد اجرایی این تکنیک به این ترتیب است که ابتدا باید ذهن را بطور کامل مشغول موضوع نمود و سپس آن را ترک کرد واجازه داد تا ضمیر ناخودآگاه درگیر مساله شود. به این ترتیب شب هنگام خوابیدن مشکل را بروی کارتی نوشته و ان را بالای سرتان بگذارید و باصدای بلند بگویید:« امشب من خواب .... را خواهم دید» فردای آن روز کارت را برداشته و شروع کنید به نوشتن هرآنچه که در مورد آن موضوع به نظرتان می اید.به مرور زمان متوجه خواهید شد که بسیاری از مشکلات تان در خواب حل می شود. گفته می شود ادیسون برای توسعه ایده هایش از خواب های کوتاه استفاده می کرده است به این شکل که مقداری سنگ ریزه در دست می گرفت و در مورد موضوعی شروع به تفکر می کرد . سپس اجازه می داد در حین تفکر به خواب رود. به این ترتیب بعد از چند لحظه خوابیدن سنگ ریزه ها از دستش رها شده و به زمین می افتاد. لذا با صدای ریزش آنها از خواب پریده و دوباره به موضوع فکر می کرد. بنابراین با این شیوه از ضمیر ناخودآگاه خود استفاده می نمود.
منابع |
- کتاب پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت .آسبورن الکس ترجمعه دکتر حسن قاسم زاده -Amabile,t(1996) Creativity in context.ny :westview. |
****
منبع : مقاله ارسالی به سایت فکرنو " زندگی موفق با بهره گیری از خلاقیت و نوآوری " نگارنده: مصطفی زمین پرداز کارشناسی ارشد مدیریت صنعتی و مدرس دانشگاه
- ۶۱۲۰
- ادامه مطلب